Bram BOGART

Bram Bogart (1921-2012)

Bram Bogart werd geboren in Delft, Nederland, in 1921 en overleed in Kortenbos, België, in 2012.

Als zoon van een smid, studeerde hij om huisschilder te worden. Aanvankelijk schilderde hij gevels en reclameborden.
Uit deze vormingsperiode heeft hij een compacte opvatting over het gebruik van kleur behouden.

In 1939 schreef Bogart zich in aan de School voor Schone Kunsten in Den Haag. Hij schilderde abstracte schilderijen geïnspireerd door het kubisme.

Na de Tweede Wereldoorlog verhuisde hij naar Zuid-Frankrijk en vervolgens in de jaren vijftig naar Parijs. Daar maakte hij zijn eerste impasti (van het Italiaanse woord voor "impasto"), waarbij hij gebruik maakte van een typische techniek: het aanbrengen van een pasta bestaande uit in gips gemengde pigmenten op een dik jute doek. Door olie- en waterverf te mengen creëerde Bogart werken die dicht bij het tâchisme staan (Gris et bleu, 1954).

In dezelfde tijd als Yves Klein produceerde hij zijn eerste monochromen (Absolution, 1959).
Hij droogde zijn blokken verf in de open lucht op het dak van zijn atelier in de rue Santeuil.

Vanaf het begin weigerde Bogart zich aan te sluiten bij een bepaalde stroming. Zijn werk is echter verbonden met verschillende stromingen van de naoorlogse informele kunst (expressionisme, matierisme).
Hij was ook nauw betrokken bij de CoBrA-groep (1948) en de Nul-groep (1957).

Op het einde van de jaren 1950 organiseerde de kunstenaar zijn eerste solotentoonstelling in de galerie Creuze (Parijs).
Zijn doeken werden al dikker, het schilderij zelf werd een muur-steun, een muur-onderwerp.
De picturale massa is de basis van een reflectie die materie en voorstelling confronteert.

De materialiteit van de driedimensionale drager geeft het schilderij een sculpturale kracht, voorbij de gehoorde tegenstellingen.

In 1961 vestigde hij zich met zijn toekomstige echtgenote Leni definitief in België en in 1969 werd hij Belgisch staatsburger. Daarna begon hij driedimensionaal te werken, met een mengsel van mortel, siccatief, krijtpoeder, vernis en pigmenten, aangebracht op grote en zware houten structuren. De jute scheurt onder de olie en de kunstenaar moet een systeem van versterkte panelen ontwikkelen om de composities, die soms honderden kilo's wegen, te ondersteunen.
De verf wordt uitgesmeerd met een spatel en een troffel.

Geleidelijk aan werd Bogarts palet verrijkt met heldere kleuren, variërend van blauw (Roodinblauw, 1967) tot felgeel (Rye Summer, 1963), in composities die soms deden denken aan Nicolas de Staël.
Elders in de wereld hielden andere kunstenaars, zoals Ron Gorchov in de Verenigde Staten en Takesada Matsutani in Japan, zich bezig met picturale empowerment.

Ondanks de schijn is het materiaal niet het centrale element in Bogart's werk.

"Het is het schrijven en de constructie van het schilderij dat essentieel is," zegt de kunstenaar.

"Ik probeer nooit twee keer hetzelfde bord of dezelfde strook te maken. Daarom laat het materiaal, als het dik is, wanneer ik mijn tekens meer of minder diep plant, mij grote variaties toe.

Bogart kreeg nu erkenning en vertegenwoordigde België op de Biënnale van Venetië in 1971.

Zijn concepten zijn er in alle soorten en maten, van kleine kaders tot grote gouaches in gekleurde massa's.
Hij zette ook zijn monochroom onderzoek voort (Wit vlak wit, 1974).

Door middel van een proces van 'constructie' met verf, versmolt hij gebaar met materiaal, waardoor krachtig fysieke schilderijen ontstonden met een sculpturale en driedimensionale aanwezigheid.
Bram Bogart overleed in 2012 op 91-jarige leeftijd.

Hij wordt momenteel vertegenwoordigd door White Cube Gallery (Londen, Hong Kong, New York, Parijs, Palm Beach)

Gedurende zijn hele carrière stelde hij veelvuldig tentoon in Europa, onder meer in het Cobra Museum voor Moderne Kunst, Amstelveen (2012), Kunsthalle, Recklinghausen (2005), PMMK, Museum voor Moderne Kunst, Oostende (1995), Paleis voor Schone Kunsten, Brussel (1964) en Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam (1959). In 1970 vertegenwoordigde hij België op de 35ste Biënnale van Venetië. Bogarts werk is te vinden in vele musea en openbare collecties, waaronder Tate, Londen; Moderna Museet, Stockholm; Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam; Mudam, Luxemburg; Museum of Contemporary Art Australia, Sydney; Museum Voorlinden, Wassenaar, Nederland; National Gallery of Victoria, Australië; S.M.A.K, Gent; en het Yuan Art Museum, Beijing.